Aandacht voor andere levenswaarden dan ‘pijnvermijden’ correleert met beter functioneren van de chronische pijnpatiënt

Chronische pijn kan het centrale aandachtspunt in het dagelijkse leven van de patiënt worden. Zijn aandacht en inspanningen zijn er dan vooral op gericht de pijn te verlichten of hanteerbaar te houden. Daardoor wordt geen of minder aandacht geschonken aan familie, intieme relaties, vrienden, werk, gezondheid, of persoonlijke ontwikkeling. Men zou kunnen stellen dat deze positie om het (pijn)lijden te verlichten juist het leven van de chronische pijn patiënt nog meer miserabel maakt. Acceptatie in plaats van vechten tegen de pijn is daarom gunstig omdat het ruimte geeft voor ‘hogere’ zaken. In essentie gaat het hier om acceptatie van pijn en hernieuwende commitment aan sturende waarden die op een dieper persoonlijk niveau belangrijk zijn. Een vragenlijst om deze persoonlijke waarden te meten heeft Wilson, e.a., 2004 ontwikkeld. Zie website:

• http://www.onelifellc.com/VLQ%205-22-02.pdf
• http://www.onelifellc.com/VLQ%20working%20manual%20v6-3-06.pdf

De onderzoekers willen de rol van deze twee processen ‘mate van acceptatie van pijn’ en ‘commitment aan persoonlijke waarden’ bij chronische pijn onderzoeken.

Methode

Aan dit onderzoek doen 140 patiënten uit een pijnkliniek mee. De meest voorkomende klacht is lage rugpijn (46,4%).
Bij aanvang van de revalidatie werd een aantal vragenlijsten aangeboden:

• Chronic Pain Values Inventory (CPVI). Deze meet van zes levensgebieden hoe belangrijk de patiënt die in zijn leven vindt, en daarna hoe succesvol hij is deze waarden na te streven. De gebieden zijn: familie, intieme relaties, vrienden, werk, gezondheid en persoonlijke groei/leren. Daaruit kan een discrepantie berekend worden. Een hogere discrepantie betekent dat men niet bereikt wat men belangrijk vindt en dat betekent in theorie groter lijden.
• Depressie lijst (BC-MDI).
• Chronic Pain Acceptance Questionnaire (CPAQ) van McCracken e.a. 2004. De CPAQ bestaat uit 20 items. Deze heeft twee subschalen: (a) de neiging om activiteiten te doen ondanks pijn (b) de relatieve afwezigheid van pogingen om de pijn te beheersen of te vermijden.
• Pain Anxiety Symptoms Scale (PASS-20) van McCracken e.a. 2002. Bestaat uit 20 items die angst, vermijding en nadere angstresponse ten aanzien van chronische pijn meet.
• Sickness Impact Profile (SIP). Met 136-items wordt het functioneren op 12 gebieden opgetekend. Deze gebieden zijn te clusteren tot drie hoofdgebieden: fysiek, psychosociaal en ander functioneren.

Resultaten

Zoals verwacht waren de successcores lager dan de belangscoren op de CPVI. Dat betekent dat de patiënt weinig succes ervaart op voor hem belangrijke levensgebieden. Tegen de verwachting in bleek de mate van pijn echter niet te correleren met succes of discrepantie.
Pijnpatiënten die hoog scoren op pijnvermijden (PASS-20) behalen wel minder succes op de zes levensgebieden en de discrepantie op die gebieden is ook groter. Het omgekeerde ziet men bij patiënten die ‘activiteiten blijven doen ondanks pijn’ (CPAQ). De mate van afwezigheid van pogingen om pijn te beheersen (accepteren) correleerde echter niet met meer succes of minder discrepantie op belangrijke levensgebieden.
Het succes op de zes levensgebieden bleek negatief te correleren met fysiek, psychologische of andere beperkingen (SIP) en positief met de mate van discrepantie. Een zelfde relatie ziet men bij depressie, en pijn gerelateerde angst. Dus beter functioneren correleert met meer succesvol zijn in het nastreven van bepaalde waarden en minder discrepantie daarin.

Opmerking samenvatter

Mensen die pijnvermijding centraal in hun leven stellen in plaats van aandacht voor andere persoonlijk belangrijke levenswaarden hebben lagere successcores op die voor hen belangrijke levensgebieden. Deze lagere successcores correleren weer met slechter psychologisch en fysiek functioneren.
Dit betekent dat patiënten leren de aandacht te verschuiven van pijn naar het weer nastreven van voor hen belangrijke waarden mogelijk het welzijn verhoogd.
Kritische opmerking: het onderzoek is correlationeel en er kan dus niets gezegd worden over de causale richting van de gevonden verbanden.
Vooralsnog is het uitgangspunt van de auteurs echter een verfrissende kijk op interventies. Het streven past bij waarden verhelderen en die als streefdoel stellen in plaats van vermijdingsdoelen van pijn.