Zelfs één dag sedentair leven heeft al negatieve invloed op hartritmen

Sedentair gedrag is geassocieerd met een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden. Vooral door cardiovasculaire aandoeningen. Naar schatting brengen volwassenen 51-68% van hun wakkere tijd sedentair (liggend of zittend) door. Zelfs bij fysiek actieve mensen vermindert zittende tijd de gezondheidsvoordelen van het sporten.
Hartfrequentie (HR) en heart rate variability (HRV) reflecteren het functioneren van het cardiale autonome zenuwstelsel en zijn indicatoren van het circadiane ritme. De relatie tussen fysieke activiteit en HRV en de invloed van hardlopen op HRV zijn onderzocht. Tot nu toe is nog niet bekend wat de invloed van sedentair gedrag is op het circadiane ritme van HR en HRV variabelen.

Methode

Zestien jonge studenten namen deel aan dit gerandomiseerde cross-over onderzoek. Ze waren gezond, rookten niet, deden geen structurele sportactiviteiten en waren redelijk vergelijkbaar qua activiteitenniveau.
De groep werd in tweeën gedeeld. Acht mensen kregen eerst een actieve interventie, en de andere groep een sedentaire. Na 2-3 dagen wisselden ze om. In de actieve groep moesten mensen tussen 11.00 uur en 19.00 uur 15.000 stappen zetten. In de sedentaire groep mochten ze maximaal 1.000 stappen doen. Eten en slapen moesten ze op vastgestelde tijdens doen en ze kregen dezelfde afgestemde maaltijden. Cafeïne en alcohol mochten ze tijdens de duur van het experiment niet gebruiken. Iedere deelnemer kreeg een 24-uurs holter ECG tijdens beide interventies. De activiteit werd gemeten met een accelerometer.

Vanuit het ECG werden de waardes per uur voor HRV en HR geanalyseerd, inclusief verschillende parameters van het circadiane ritme. De natural log of the high frequency measurement (lnHF) is een meting van parasympatische activiteit. De ratio tussen lage frequentie en hoge frequentie (LF/HF) is een meting van sympathische activiteit.

Resultaten

De deelnemers waren tussen 19 en 24 jaar oud, 3 mannen en 13 vrouwen. Het gemiddelde aantal stappen in de actieve groep was 16.000 in de actieve interventie en 650 in de sedentaire groep. In de sedentaire fase was de amplitude van de HR significant kleiner dan in de actieve fase. Dit gold ook voor lnHFen de ratio van lage frequentie/hoge frequentie.

Conclusie

De auteurs concluderen dat sedentair gedrag niet alleen significant de amplitude van HR en HRV variabelen verminderden, maar bleken ook te leiden tot zwakheid van het circadiane ritme van de HR- en HRV-variabelen. Het sedentaire gedrag verstoorde niet volledig de circadiane ritmes, maar liet een negatief effect zien.
Daglicht is de belangrijkste factor bij circadiaanse ritmes. In deze studie wandelden de mensen in de actieve groep buiten, en werden dus blootgesteld aan veel natuurlijk licht. In de sedentaire groep waren mensen in een kamen met kunstlicht. Ook dit verschil kan bijdragen aan een verandering van het circadiaanse ritme. De auteurs suggereren dat aangezien één dag sedentair gedrag al leidt tot een negatieve verandering in het circadiaanse ritme van HR en HRV, dat sedentair gedrag gedurende langere tijd een nog veel grotere invloed heeft op deze uitkomstmaten.