Short Foot Exercise lijkt balans te vergroten bij overpronatie van de voet

Balans wordt in grote mate beïnvloed door het functioneren van de onderste extremiteit. Een kleine dynamische verandering in de voet kan gevolgen hebben voor de balans van het hele lichaam. Te veel pro- of supinatie in de voet kan de proprioceptie negatief beïnvloeden door inadequate bewegingen in de gewrichten, aanpassingen in de spierfunctie etc. Met name sterke pronatie heeft een grote invloed op de balans; het gaat gepaard met hypermobiliteit en passieve instabiliteit en er is meer neurologische controle van het neuromusculair systeem nodig om stabiliteit en balans te handhaven. Short Foot Exercise (SFE) is een relatief nieuwe methode om de voetboog te vergroten bij overpronatie. Er wordt verondersteld dat SFE een eerste stap is in het verbeteren van de proprioceptie en de stabiliteit, in combinatie met andere oefeningen. Het doel van deze studie was om het directe effect van SFE op de dynamische balans vast te stellen bij mensen met sterke overpronatie van de voet.

Methode

Achttien mensen met sterke pronatie, maar die (nog) geen klachten hadden hebben deelgenomen aan dit onderzoek. De mate van pronatie werd vastgesteld door middle van de Navicular Drop Test (Mueller, 1993). Inclusiecriterium was een naviculaire drop van ≥ 10 mm. De SFE bestond uit passieve, geleid actieve en actieve bewegingen tijdens zit en stand. De belangrijkste instructie was het intrekken van de kop van de metatarsale naar de hiel toe, zonder flexie van de teen, om op die manier de mediale longitudinale boog te vergroten. Iedere oefening bestond uit 3 sets van 5 herhalingen. Dynamische balans werd gemeten door middel van de Limit of Stability (LOS)test met het BioRescue Systeem. Hierbij moesten de deelnemers in stand hun zwaartepunt zo ver mogelijk in verschillende richtingen bewegen waaarbij de bewegingsuitslag werd gemeten. Deze test werd voor aanvang van de training gedaan en een week later, na de SFE.

Resultaten

Na de interventie was de balans in alle richtingen significant toegenomen ten opzichte van voor de interventie. De auteurs geven hiervoor als reden aan dat de SFE de proprioceptoren in de voet heeft gestimuleerd, waardoor afferente stimulatie is vergroot en stabiliteit en spieractiviteit is verbeterd.

Opmerkingen samenvatter

Dit is duidelijk een pilot studie of SFE überhaupt effectief zou kunnen zijn in het verbeteren van de balans. Dit onderzoek heeft nog duidelijk limitaties in de zin van een kleine populatie, niet duidelijk wat de invloed zou zijn op eventuele symptomen, geen vergelijking met andere groep, korte interventieperiode etc.. Wat dit onderzoek wel laat zien is dat SFE binnen een korte tijd significante verbeteringen lijkt te bewerkstelligen in de balans bij mensen met overpronatie in de voeten. Het zou de moeite waard kunnen zijn om bij mensen met deze klachten SFE te gebruiken als interventie en verder is het de moeite waard om nieuwe ontwikkelingen op dit gebied op de voet te volgen.