Krachttraining verbetert loopsnelheid bij ouderen

Leeftijdsgerelateerde vertraging van het looppatroon voorspelt klinische aandoeningen later in het leven. Loopsnelheid correleert met maximale vrijwillige plantairflexie en kracht van de knie-extensie. Ook de spierkracht van de andere spiergroepen in de onderste extremiteit spelen een rol.
Bij ouderen is het looppatroon anders dan bij jongeren. Op oudere leeftijd vindt er een shift van de mechanische output plaats van distaal naar proximaal, waardoor de plantairflexoren minder kracht hoeven te leveren en de heupextensoren meer. De verschuiving is mogelijk een compensatie van zwakte van de plantairflexoren.
Krachttraining van de onderste extremiteit kan mogelijk het looppatroon van ouderen verbeteren, maar het is nog niet duidelijk of verbeterde kracht ook resulteert in een verbeterde functie. In deze studie bekijken de onderzoekers wat het effect is van krachttraining van de onderste extremiteit op het looppatroon van ouderen en wat er biomechanisch verandert.

Methode

De onderzoekers includeerden gezonde ouderen. Voorafgaand aan de studie werden de gewone loopsnelheid en de maximale loopsnelheid (zonder te rennen) gemeten. De spierkracht van heupextensie, abductie, adductie, knie-extensie en enkel-plantairflexie werd gemeten met een hand-held dynamomter. Door middel van 3D-opnames werden zowel het comfortabele looppatroon als het snelle looppatroon geanalyseerd op biomechanica. In de trainingsgroep werd op de eerste dag ook de 1RM-beenkracht gemeten tijdens een leg press.  Vervolgens kreeg de trainingsgroep gedurende 8 weken 2x per week krachttraining voor de onderste extremiteit. Na afloop van de trainingsperiode werden wederom de gewone loopsnelheid en de maximale loopsnelheid gemeten en vergeleken op kinematica.

Resultaten

In de trainingsgroep werden 15 mensen geïncludeerd met een gemiddelde leeftijd van 74,3 jaar. In de controlegroep waren er uiteindelijk 7, met een gemiddelde leeftijd van 73,6 jaar. De training vergrootte de maximale legpress met gemiddeld 40%. Maximale vrijwillige kracht in de vijf spiergroepen in de benen vergrootte met 32% in de trainingsgroep. De comfortabele loopsnelheid nam in de trainingsgroep meer toe dan in de controlegroep (10,8 vs. 7,6%) en hetzelfde gold voor de maximale loopsnelheid  (17,6 vs. 9,0%). De trainingsgroep liep na de interventie 0,29 m/s sneller dan voor de interventie, wat een significant en klinisch relevant verschil is. Alleen in de trainingsgroep correleerden deze verhogingen van de loopsnelheid met een toename in paslengte. Na de training liepen de deelnemers meer rechtop: heup- en knie-extensie namen toe in de standsfase. Ook verbeterde functie van de enkel was (matig) gecorreleerd met de toename in beide loopsnelheden, onafhankelijk van de veranderingen in spierkracht in heup- en kniegewricht.

Conclusie en opmerkingen

In deze studie blijkt een toename van de spierkracht in de onderste extremiteit de loopsnelheid van gezonde ouderen te vergroten. Vooral een toename in heupfunctie en kracht van de enkel plantairflexoren lijken hier een belangrijke rol in te spelen. Toch kunnen deze factoren niet volledig de toename van 0,29 m/s verklaren. De auteurs vermoeden dat er andere manieren zijn waarop ouderen hun loopsnelheid vergroten, maar weke factoren dat zijn, kan uit deze studie niet worden vastgesteld.