Optimisme vergroot zelfregulerend vermogen bij pijn

Het hebben van pijn verstoort en vermindert het  vermogen goed te presteren bij een uitvoerende taak.  Het omgaan met pijn vraagt om zelfregulering; het vermogen om gedachten, emoties en gedrag aan te passen of te controleren. Deze capaciteit is echter beperkt, waardoor pijn de aandacht van de taak afleidt. Mensen verschillen in hun vermogen van zelfregulering en uitvoerende functies. Een belangrijk individueel verschil hierin kan optimisme zijn. Optimisten hebben vaak een copingstijl die erop gericht is stressoren weg te nemen of te verminderen en kunnen vaak beter omgaan met pijnklachten. In deze studie wordt gekeken of optimisme het negatieve effect van pijn vermindert bij het uitvoeren van een taak.

Methode

Een totaal van 74 gezonde proefpersonen werden ingedeeld in 4 groepen:

• Optimisme en pijn
• Optimisme en geen pijn
• Geen optimisme en pijn
• Geen optimisme en geen pijn

Optimisme werd gestimuleerd door de Best Possible Self (BPS) manipulatie. Het is een methode die bewezen effectief is om voor korte duur een positief en optimistisch gevoel te geven. Bij deze interventie wordt mensen gevraagd om over hun leven in de toekomst te praten waarbij alles optimaal is (zie ook: https://psychfysio.nl/nieuws/5_08_2.html). De mensen die niet in een van de ‘optimisme’-groepen waren ingedeeld beschreven een normale dag. De pijn werd opgewekt door de Cold Pressor Task, waarbij mensen hun hand maximaal 3 minuten in water van 2°C moest houden. De participanten die geen pijn interventie kregen hielden hun hand gedurende maximaal 3 minuten in water van 34°C.
Na deze interventies moeten de deelnemers een taak uitvoeren die bestond uit verschillende wiskundige opgaven, waarna kort een woord werd getoond. Als alle opgaven waren geweest moesten de mensen zoveel mogelijk woorden, in de goede volgorde, reproduceren.
Overige metingen die werden gedaan waren:

• Dispositioneel optimisme: Life Orientation Test-Revised (LOT-R; Scheier, 1994)
• Pijn gerelateerde cognitieve processen: Pain Catastrophizing Scale (PCS; Sullivan, 1995)
• Toekomstverwachtingen: Future Expectancies Scale (FEX; Hanssen, 2013)
• Positieve of negatieve stemming: Positive and Negative Affect Schedule (PANAS; Watson, 1988).
• Pijn intensiteit: VAS-schaal
• Pijn tolerantie: Duur in seconden hoe lang men de hand in het water kan houden.

Resultaten

Participanten die de BPS interventie hadden ondergaan, scoorden daarna hoger op de positieve schaal van de FEX en de PANAS. Pijn intensiteit en tolerantie waren direct na de pijn-interventie bij beide groepen even hoog.
In de groep ‘pijn en geen optimisme’ had de pijn een significant negatief effect op de prestatie bij de uitvoerende taak. In de groep ‘pijn en optimisme’ was dit significante verschil er niet.  Er was dus geen significant verschil in de uitkomst van de taak tussen de ‘optimisten’ die wel en die geen pijn interventie hadden gehad.

Opmerkingen samenvatter

Dit onderzoek laat zien dat pijn een negatief effect heeft op de prestaties bij een uitvoerende taak, maar dat dit negatieve effect teniet kan worden gedaan door optimisme. Deze uitkomst kan een indicatie zijn dat optimisme een beschermende factor is voor het zelfregulerend vermogen. Dit kan klinische implicaties hebben voor bijvoorbeeld mensen met chronische pijn. Een begeleidingsstijl die sterk gericht is op het bevorderen van optimisme is oplossingsgericht werken (Engels: solution focused therapy) en interventies uit de positieve psychologie.