Bewegen tot een gezonde gewoonte maken: de rol van intentie, actieplannen en herhaalde uitvoering

Patiënten vormen beweging sneller om tot gewoonte wanneer intentie leidt tot concrete actieplannen en herhaalde uitvoering. Intentie werkt niet direct; plannen en herhaald handelen maken het verschil. Praktische aanpak: versterk intentie, leer actieplannen en ondersteun bewuste uitvoering met monitoring en reminders.

Fysiotherapeuten hopen dat hun patiënten bepaalde oefeningen of bewegingsactiviteiten tot een goede gewoonte maken. Immers, een gewoonte vraagt weinig aandacht en bewuste inspanning, waardoor er minder kans is op terugval. De auteurs van dit artikel stellen dat voor het ontwikkelen van een gewoonte de patiënt natuurlijk eerst de intentie moet hebben het gedrag te willen uitvoeren. Maar ook goede intenties zijn niet voldoende. De patiënt zal aanvankelijk zijn voorgenomen acties welbewust moeten plannen. Actieplanning helpt hierbij. Bij actieplanning koppelt de patiënt het gedragsvoornemen mentaal aan een specifieke context: ‘Als ik morgen van het werk thuis kom ga ik eerst in het park wandelen’. Onderzoek laat zien dat actieplannen daadwerkelijk de kans op het uitvoeren van bijvoorbeeld oefeningen of sport verhoogt. Het gedrag zal vervolgens herhaaldelijk uitgevoerd moeten worden wil het geleidelijk geautomatiseerd worden tot een goede gewoonte. Het gedrag wordt daarna dan niet zozeer meer getriggerd vanuit de intentie maar vooral vanuit de context: ‘het is zondag ochtend, en à ik krijg zin om te gaan hardlopen’. Hoewel onderzoek de relaties tussen deze drie factoren (intentie, actieplannen en herhaalde uitvoering)  en gewoontevorming via experimenteel onderzoek duidelijk aantoont, blijft het volgens de auteurs nog onduidelijk of deze relaties ook spontaan in…

Premium artikel

Toegankelijk voor fysiotherapeuten die ingeschreven zijn op de nieuwsbrief. Nog niet ingeschreven? Meld je kosteloos aan voor de nieuwsbrief en krijg direct toegang tot alle premiumartikelen.

Lees verder:  Progressieve relaxatie tijdens de lunchpauze reduceert cortisol beter

Meer interessante artikelen

Blijf op de hoogte

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog / ex-fysiotherapeut. Auteur van Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut en het boek Mindfulness en Fysiotherapie. Initiator en docent Psychfysio opleidingen.