Progressieve relaxatie tijdens de lunchpauze reduceert cortisol beter

Werkstress, en dan vooral de sociale component, is ongezond door de langdurig verhoogde cortisol niveaus. Volgens de auteurs biedt de lunchpauze een uitstekende gelegenheid om te herstellen van vermoeidheid en stress. Progressieve spierrelaxatie (PR) bleek in eerder onderzoek al effectief in het reduceren van diverse stressgerelateerde symptomen en klachten.
Voor herstel na werkzaamheden is onder andere een focus op eenvoudige stimuli nodig die weinig eisen aan ons stellen, in combinatie met de mogelijkheid om los te komen van de werktaken. De lunchpauze biedt een dergelijke omgeving. Ze vindt doorgaans verwijderd van de directe werkplek plaats, wat het ‘loslaten’ bevordert. Als men progressieve spierrelaxatie aan een lunchpauze toevoegt, versterkt dit mogelijk het herstel. De auteurs willen dit onderzoeken in een callcenter. Om de relaxatietraining op deze werkplek te bevorderen werd er een stilteruimte gecreëerd. De auteurs speculeren dat een PR- lunchpauze effectiever is voor het herstel van de verhoogde cortisol niveaus, dan een gangbare lunchpauze.

Methode

Aan dit onderzoek deden 14 medewerkers van een callcenter mee. Er werden zeven paren van twee deelnemers gecreëerd die gematcht waren op leeftijd en geslacht. Van elk paar werd de ene proefpersoon random toegewezen aan een gangbare lunchpauze, de ander aan een PR- lunchpauze (20-minuten PR). Ze moesten de toegewezen lunchpauzes gedurende zes maanden uitvoeren.
Het cortisol niveau werd op de meetdagen op vijf verschillende momenten via het speeksel gemeten. De onderzoekers berekenden de cortisol awaking respons (CAR). De CAR wordt bepaald door het verschil te berekenen tussen de cortisol meting direct na ontwaken en de cortisolmeting 30 minuten later. Een versterkte CAR blijkt een belangrijke indicator voor chronische stress bij gezonde proefpersonen.

Resultaten

Tijdens de lunch daalt het cortisolniveau bij de PR-lunch significant sterker dan bij de deelnemers in de gangbare lunchgroep. Dit effect zag men zowel in de eerste maand als na zes maanden. Het zelfde effect trad ook op ten aanzien van de cortisolniveaus tijdens bedtijd. De CAR was alleen in de PR-lunchgroep op de lange termijn significant lager dan in de gangbare lunchgroep.

Opmerking samenvatter

Deze studie toont dat de lunchpauze uitstekend aangegrepen kan worden om ontspanningsoefeningen te doen. Het effect op herstel, uitgedrukt in lagere cortisolwaarden, is daardoor sterker dan bij het nemen van een gangbare lunchpauze. Voor fysiotherapeuten die werken met patiënten met werkstress gerelateerde klachten is dit zinvolle informatie in de voorlichting naar patiënten.