Piekeren en mindfulness hebben tegengestelde effecten op de respiratoire variabiliteit

Piekeren verslechtert het adempatroon: sneller, oppervlakkiger en met minder niet‑random én random variabiliteit. Mindfulness vergroot buikademhaling en herstelt variabiliteitsprofielen deels, vooral door meer variatie in ademfrequentie. Implicaties voor ademsturing en herstel bij stress.

Chronisch piekeren (bewust en onbewust) houdt de fight/flight reactie geactiveerd. Bij chronische piekeraars zijn daardoor tijdens het piekeren de volgende  fysiologische reacties aanwezig:  (a) verhoogde cortisol, immuunglobuline niveaus, bloeddruk, hartfrequentie en ademfrequentie en (b) verminderde hartslag variabiliteit, respiratoire sinus aritmie, en parasympatische activiteit. Mindfulness is  de tegenhanger van piekeren. Mindfulness kenmerkt zich door  een open, niet-oordelende en accepterende aandacht voor alles wat zich in het huidige moment aandient. Mindfulness training blijkt piekeren en de bijkomende verhoogde fysiologische activatie te verminderen. Ze verlaagt onder andere de ademfrequentie. Doordat zowel piekeren als mindfulness effect hebben op de ademhaling zijn de auteurs benieuwd naar het verschil in effect op de variabiliteit van de ademhaling. De variabiliteit in het adempatroon is een belangrijk gegeven. Een stabiel en toch flexibel respiratoir systeem reageert namelijk snel en adequaat op dreiging, maar keert daarna weer terug naar de steady state. Daar is zowel niet-random als random variabiliteit voor nodig. Niet-random als random variabiliteit hebben verschillende elkaar aanvullende functies.  Niet-random variabiliteit in het adempartroon verbetert vooral de stabiliteit van het systeem. Tegen een achtergrond van het voorspelbaar ritmische variëren van parameters kan het systeem afchecken in welke toestand het zich bevindt. Random variabiliteit is daarentegen juist nodig om…

Premium artikel

Toegankelijk voor fysiotherapeuten die ingeschreven zijn op de nieuwsbrief. Nog niet ingeschreven? Meld je kosteloos aan voor de nieuwsbrief en krijg direct toegang tot alle premiumartikelen.

Lees verder:  Aandacht voor sensorische aspecten van pijn geeft verlichting

Meer interessante artikelen

Blijf op de hoogte

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog / ex-fysiotherapeut. Auteur van Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut en het boek Mindfulness en Fysiotherapie. Initiator en docent Psychfysio opleidingen.