Belonen kan de intrinsieke motivatie van de patiënt ondermijnen

Intrinsieke motivatie heeft allerlei gunstige uitkomsten op velerlei gebieden, bijvoorbeeld op het volhouden van gezondheidsgedrag. De self determination theory (Deci & Ryan) onderscheidt twee groepen factoren die de intrinsieke motivatie kunnen versterken of verzwakken:  (1) omgevingsfactoren en (2) interpersoonlijke factoren. Van de omgevingsfactoren is ondertussen duidelijk dat externe beloning en externe negatieve feedback de intrinsieke motivatie kunnen ondermijnen. Dat komt volgens de auteurs doordat een individu zijn gedrag dan als extern gestuurd gaat labelen. Omgevingsfactoren die keuze mogelijkheden en de competentie vergroten versterken daarentegen de intrinsieke motivatie. Dat betekent dat de patiënt zelf laten beslissen en zelf laten ontdekken wat voor hem het beste werkt erg informatief en motiverend voor hem/haar kan zijn. De patiënt constant belonen of feedback geven daarentegen ontneemt de patiënt het gevoel dat hij zelf stuurt en het resultaat zelf bereikt heeft. Interpersoonlijke factoren: mensen verschillen wat betreft hun geneigdheid om hun gedragingen te interpreteren als zelfgestuurd (= autonomie causaliteitsoriëntatie) of van buitenaf gestuurd (= control causaliteitsoriëntatie). Uit onderzoek blijkt als vuistregel dat een autonomie causaliteitsoriëntatie geassocieerd is met diverse indices van adaptief functioneren terwijl de control causaliteitsoriëntatie geassocieerd is met diverse indices van maladaptief functioneren. De auteurs speculeren dat de causaliteitsoriëntatie mogelijk de negatieve effecten…