Vermoeidheid bij chronische ziektes is niet ziektespecifiek

Ernstige vermoeidheid komt vaak voor bij mensen met een chronische ziekte. Geschat wordt dat de prevalentie tussen de 40% en 74% ligt. Mensen met ernstige vermoeidheid rapporteren meer beperkingen in fysiek, sociaal en mentaal functioneren dan mensen zonder vermoeidheid. Zij beschrijven vermoeidheid als een van de meest beperkende symptomen van hun ziekte. Er zijn modellen ontwikkeld voor ziekte-specifieke vermoeidheid. Er wordt vaak gesproken van ‘vermoeidheid na een CVA’ of ‘vermoeidheid bij MS’, maar de relatie tussen vermoeidheid en de onderliggende somatische processen van de specifieke ziektes ontbreken vaak of zijn zwak. Studies naar vermoeidheid die niet alleen kijken naar de relatie met somatische afwijkingen, maar ook naar het gedrag van de patiënt en andere symptomen, laten betere resultaten zien. Dit heeft geleid tot cognitief-gedragsmatige modellen. De meeste modellen benoemen een vaak somatisch proces als oorzaak van de  vermoeidheid, gecombineerd met andere factoren die geassocieerd zijn met de vermoeidheid, zoals demografische variabelen, symptomen, psychosociale factoren en aspecten van iemands dagelijks functioneren. Het is mogelijk dat de somatische symptomen bij chronische ziektes niet direct de oorzaak zijn van de vermoeidheid. Het lijkt dat vermoeidheidsgerelateerde factoren overeenkomen bij verschillende ziektes en dus niet ziekte-specifiek zijn. Als dat zo is, heeft dat implicaties voor…