Opletten bij empathie voor pijn
Een deel van de mensen voelt letterlijk de pijn van een ander mee. Dit kan waardevol zijn in de zorg, maar tegelijk vatbaar maken voor mentale kwetsbaarheid. Inzicht in negatieve emotieregulatie – zoals piekeren of zelfbeschuldiging – is daarom essentieel.
Bij empathie voor pijn (plaatsvervangende pijn) ervaar je van binnen, via simulatie, de pijn van een ander. Dat is gunstig als fysiotherapeut, want dan kun je de pijn van je patiënt beter begrijpen en dat bevordert prosociaal gedrag. Dat is een reden dat binnen de gezondheidszorg empathie voor pijn als een gunstige eigenschap gezien wordt dat het vertrouwen, de tevredenheid en de therapietrouw van de patiënt bevordert. Er is veel bekend over de positieve kant van empathie voor pijn, maar heeft het ook een negatieve kant?
Bij een plaatsvervangende pijnervaring zijn zowel emotionele als sensorische neuronale processen betrokken. De mensen die plaatsvervangende pijn ervaren zijn in twee groepen te verdelen:
- Sensorisch/gelokaliseerd: zij ervaren pijn echt op de locatie waar de ander dat ook ervaart.
- Affectief/algemeen: zij ervaren meer de negatieve emoties rond pijn en dat zijn meer diffuse sensaties.
Ongeveer een derde van de bevolking ervaart plaatsvervangende pijn. Niet iedereen dus. Er zijn aanwijzingen dat de mensen die empathie voor pijn ervaren verschillen van mensen die dat niet ervaren. En dat is niet altijd gunstig. Er zijn bijvoorbeeld aanwijzingen dat sterke empathie voor pijn gecorreleerd is met mentale problematiek, bijvoorbeeld in de vorm van depressie. Zo ook zijn er aanwijzingen dat mensen met een sterke mate van empathie voor pijn meer kans lopen chronische pijn te ontwikkelen. Daarom zegt men wel eens dat empathie voor pijn een ‘risicovolle sterkte’ is.
De vraag is welk mechanisme de hoge mate van empathie voor pijn koppelt aan psychologische kwetsbaarheid. Waarschijnlijk spelen hier negatieve emotieregulatiestrategieën een rol zoals zelf beschuldiging, piekeren en catastoferen. De auteurs van het artikel dat we hier bespreken willen onderzoeken of de link tussen sterke empathie voor pijn en mentale ongezondheid, via negatieve emotieregulatie-strategieën loopt.
Methode
Aan dit onderzoek deden 824 psychologiestudenten mee. Ze hadden geen geschiedenis van psychiatrie, fysiek trauma of pijn. Op basis van de Vicarous Pain Questionnaire (VPQ) werden ze in drie groepen verdeeld, te weten: een non-responder vergelijkingsgroep, een affectief / algemene groep, en een sensorisch / gelokaliseerde groep. Deze studenten moesten een grote set vragenlijsten invullen die betrekking hadden op empathie voor pijn, maar ook emotionele empathie, interpersoonlijke emotieregulatie, depressie, angst, cognitieve emotieregulatie, en lichaamsperceptie.
Resultaten
Kort samengevat bleken de deelnemers in de beide groepen van empathie voor pijn, meer symptomen te rapporteren die indicatief zijn voor een slechtere mentale gezondheid (depressie, angst, somatisatie). Bovendien gebruikten ze significant meer negatieve emotieregulatie strategieën, dan de controlegroep die geen empathie voor pijn vertoonden. De negatieve emotieregulatie strategieën verklaarde volledig de link tussen empathie voor pijn en de mentale gezondheid.
Opmerking samenvatter
Laten we wel zijn, empathie voor pijn is een goede eigenschap voor een fysiotherapeut. Het motiveert om patiënten te helpen. Tegelijkertijd is er ook een waarschuwing. Mensen die de gezondheidszorg ingaan doen deze keuze vaak op basis van een hoge mate van empathie. Het zijn vaak betrokken en invoelende professionals. Met die verhoogde empathie werken zij in een omgeving met relatief veel leed. En dat terwijl het verhoogde vermogen tot empathie deels ook kwetsbaar maakt voor psychische problematiek.
Ik denk dat zelfzorg dan een belangrijk aspect is. Zelfzorg in de vorm van jezelf niet overwerken en de bekende, maar zeer belangrijke, leefstijlregels volgen. Maar zeker ook te waken voor een gewoonte van negatieve emotieregulatie-strategieën zoals zelfbeschuldiging, piekeren en catastroferen. Vanuit dit artikel is het belangrijker om overmatige negatieve emotieregulatie strategieën te verminderen, dan positieve emotieregulatie strategieën te verhogen (zoals positieve herinterpretatie). Want positieve emotieregulatie strategieën vormden geen bescherming voor de link tussen empathie voor pijn en verhoogde mentale kwetsbaarheid.
