Speelt verstoorde emotionele verwerking bij chronische rugpijn?

Diverse studies tonen een relatie aan tussen emoties (angst, stress, somberheid en boosheid) en chronische lage rugpijn. De auteurs opperen de mogelijkheid dat de kans op het ontwikkelen van chronische lage rugpijn verhoogd wordt door een verstoorde emotionele verwerking. Bij adequate emotionele verwerking is een emotie van voorbijgaande aard en heeft die niet al te veel invloed op het functioneren. Bakker e.a. (2007) stellen dat er vijf typen stoornissen in emotionele verwerking zijn:

• Onderdrukken van emoties: bijvoorbeeld overmatig de emotionele ervaring en expressie beheersen.
• Tekenen van onverwerkte emoties: intrusieve en persisterende emotionele ervaringen.
• Niet-gereguleerde emoties: onvermogen de emoties te beheersen.
• Vermijding: vermijden van negatieve emotionele triggers.
• Beperkte emotionele expressie: afstandelijke beleving van emoties door beperkt emotioneel inzicht.

Emoties beïnvloeden zowel psychologische als biologische processen en kunnen daarom ook gerelateerd zijn aan chronische lage rugpijn. Er was echter nog geen onderzoek met de vraag of bij chronische lage rugpijn patiënten een sterkere mate van beperkingen in emotionele verwerking voorkomt dan bij gezonden. De auteurs zetten daarom deze case-control studie op.

Methode

Patiënten met chronische lage rugpijn (N=55) werden op leeftijd gematcht aan een gezonde controlegroep (N=55). De deelnemers mochten de afgelopen 10 jaar geen psychopathologie hebben gehad. De deelnemers vulden de Emotional Processing Scale in (EPS-25: Bakker, e.a., 2007/2010). Deze schaal dekt volledig de bovengenoemde vijf verstoringen in emotionele verwerking af.

Resultaten

De groepen kwamen overeen in leeftijd en geslacht-verhouding en daarom dus goed vergelijkbaar. De chronische lage rugpijn patiënten scoorden significant hoger op de totaalscore van de EPS-25. Analyse van de subschalen toonde dat chronische lage rugpijnpatiënten op vier van de vijf subschalen hoger scoorden. Alleen op vermijding van negatieve emoties was er geen verschil. Het was opvallend dat de patiënten en de gezonden het sterkst verschilden op het ‘onderdrukken van emoties’ (effect size 0.44).

Opmerking samenvatter

De bewijskracht van dit onderzoek is door de opzet betrekkelijk. De bevindingen zijn interessant, maar moeten in meer robuust onderzoek bevestigd worden. Het geeft wel een voorzichtige vingerwijzing dat er bij chronische lage rugpijn patiënten mogelijk sprake is van beperkingen in emotionele verwerking. Vooral onderdrukking van emotionele ervaringen of expressie komt meer voor dan bij gezonden. Dat kan ongunstig zijn bij rugpijn. Emoties die niet goed verwerkt worden kunnen de pijnregulatie ondermijnen, tot aanhoudende spierspanningen in de rug leiden (Lewis, e.a. 2012) of de houding kan overmatig gespannen of juist futloos zijn. En ook de fascia zouden via het autonome zenuwstelsel in reactie op emoties kunnen samentrekken en stijver worden. (Schleip, e.a., 2005). Fysiotherapeuten kunnen hier iets betekenen.

De fysieke ingang biedt andere mogelijkheden tot het bevorderen van emotieregulatie dan alleen maar praten. Vaak komt er juist tijdens de aanraking emotioneel materiaal los en kan het bespreekbaar maken van die bevindingen de patiënt helpen relaties te leggen tussen emoties en zijn fysieke klachten. Ook manuele technieken zoals tastmassage kan emoties van de patiënt helpen reguleren. Of bijvoorbeeld in bewegen de emotie tot expressie brengen of de spanning laten wegvloeien. En ook mindfulness wordt door de auteurs genoemd als route naar emotieregulatie die ingezet kan worden binnen onze professie. Bijvoorbeeld gekoppeld met mindful massage of mindful bewegen.