Waarom gewoontegedrag zo moeilijk te veranderen is

Een hand houdt een groene appel en een roze donut vast, symboliserend de keuze tussen gezonde en ongezonde gewoontes
Verander je context, verander je gewoonte: kleine cues sturen grote keuzes in zorg en herstel.

Gewoontes ontstaan door herhaalde context-respons koppelingen en werken vaak automatisch. Ze besparen denkwerk, maar maken gedrag minder gevoelig voor gevolgen. Dit artikel beschrijft hoe gewoontes gevormd en versterkt worden, en waarom het veranderen ervan zo hardnekkig is.

Gewoontevorming is een belangrijk gegeven binnen een fysiotherapeutische context. Gewoonte vorming heeft zowel goede als slechte kanten en spelen zowel bij de patiënt als de fysiotherapie zelf. In deze samenvatting worden de recent wetenschappelijke bevindingen besproken rond gewoonte vorming en over gewoontes veranderen. Gewoontevorming vindt plaats door het herhaaldelijk reageren binnen een specifieke context zodat context-respons associaties in het geheugen wordt neergelegd. Daardoor kan een context cue automatisch de gewoonte oproepen. Bijvoorbeeld, de zon schijnt en als vanzelf belt de patiënt een kameraad om een eind te gaat fietsen. Gewoontegedrag is relatief ongevoelig voor de gevolgen van dat gedrag zelf. Dat wil zeggen een gewoonte blijft bestaan ook al heeft die negatieve consequenties. Zoals door eten ook al zit men allang vol. Het automatische van gewoontes Het automatisch cueen van gewoontegedrag Een context cue die de gewoonte activeert kan zowel (a) bewust opgezocht worden, zoals welbewust achter je werkcomputer gaan zitten, of (b) onopzettelijk zoals gebeurt bij het zien van een fastfoodrestaurant. De opslag van de gewoonte in het brein bevat meer dan alleen maar de motorische respons. Ook gedachten passend bij de gewoonte zitten daar in. Evenals sensorische feedback die normaal gesproken een gewoonte vergezellen. Activatie van een gewoonte…

Premium artikel

Toegankelijk voor fysiotherapeuten die ingeschreven zijn op de nieuwsbrief. Nog niet ingeschreven? Meld je kosteloos aan voor de nieuwsbrief en krijg direct toegang tot alle premiumartikelen.

Lees verder:  Van fysieke inspanning valt de patiënt af, maar hoeveel is erg variabel

Meer interessante artikelen

Blijf op de hoogte

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog / ex-fysiotherapeut. Auteur van Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut en het boek Mindfulness en Fysiotherapie. Initiator en docent Psychfysio opleidingen.