Pijn, trauma, bewegen en polyvagaal theorie
De polyvagaal theorie verklaart hoe vecht‑vlucht, immobilisatie en sociale engagement elkaar beïnvloeden en hoe dat pijn en chronische spierspanning kan onderhouden. Praktische inzichten voor het creëren van een co‑regulerende, veilige therapieruimte om defensieve activatie te laten afnemen.
De polyvagaal theorie biedt fysiotherapeuten een model om de relatie tussen stress en klachten te begrijpen. Hoewel meerde systemen betrokken zijn bij het polyvagale systeem, zullen we in dit artikel een accent leggen op het bespreken van het vecht-vlucht systeem, het sympathische-adrenale systeem. De thuishaven van deze systemen is de hersenstam. Het is belangrijk te beseffen dat het autonome zenuwstelsel, in tegenstelling tot wat de naam suggereert, geen autonoom werkend systeem is. Ze is juist sterk verbonden met somatische, perceptuele, en cognitieve systemen. Het polyvagale systeem, als geïntegreerd regulatiesysteem, bestaat uit drie primaire systemen: Het ventrale vagale systeem of sociale engagement systeem is het meest recent ontwikkeld. Ze is bij zoogdieren aanwezig. Dit systeem zorgt er bijvoorbeeld voor dat we bij een conflict met elkaar blijven communiceren in plaats van direct te vechten of te vluchten. Het sympatisch-adrenerge systeem verzorgt de meer primitieve vecht en vlucht responsen, en daarmee ook het ‘myogeen’ schrap zetten, pantseren, beschermen, of reflexmatig wegduiken. Dit systeem is vanaf reptielen en zelfs vissen aanwezig. Het sympatisch-adrenerge systeem is lastig tot rust te brengen omdat het juist bedoeld is voor het creëren van actie (mobilisatie). Als het systeem aanstaat, bijvoorbeeld bij boosheid of haast, kan iemand dat persoonlijk…
Premium artikel
Toegankelijk voor fysiotherapeuten die ingeschreven zijn op de nieuwsbrief. Nog niet ingeschreven? Meld je kosteloos aan voor de nieuwsbrief en krijg direct toegang tot alle premiumartikelen.
