Mensen met veel negatieve affectiviteit vertonen een verhoogde fysiologische stressrespons

Mensen die hoog scoren op negatieve affectiviteit (NA) worden gekenmerkt door veel negatieve emoties of stemmingen in uiteenlopende situaties. Neuroticisme is een soortgelijke term. Mensen die hoog scoren op (NA) rapporteren gemiddeld genomen meer stress. Het is echter niet duidelijk of dit komt door het meer ontvankelijk zijn voor negatieve cues of(en) door een verhoogde fysiologische stressrespons. Negatieve affectiviteit als persoonlijkheidstrek is geassocieerd met meer symptoomrapportage, meer klachten, en meer artsbezoek. Mogelijk is het ook gecorreleerd met meer objectieve ziektematen.

Er is veel onderzoek gedaan naar de relatie NA en subjectief onwelbevinden, maar veel minder naar fysiologische stressreactiviteit. Enkele bevindingen: (a) de relatie tussen NA en verhoogde bloeddruk in onduidelijk, (b) er is mogelijk een relatie met hogere beenspier reactiviteit, en (c) een relatie met een lagere piek flow bij astma patiënten.

De auteurs willen daarom onderzoeken of mensen met veel negatief affect fysiologisch sterker reageren op stressoren of daar trager van herstellen.

Methode

Aan dit onderzoek deden 237 werknemers mee (veelal chefs en managers). De gekozen fysiologische variabelen zijn: hartfrequentie, vingertemperatuur, en m. frontalis EMG. Deze maten werden voor, tijdens en na een stressor opgemeten.

Één week voor aanvang werden de vragenlijsten en demografische variabelen vastgelegd. NA werd gemeten met de bekende vragenlijst PANAS (Watson, e.a., 1988). In het onderzoek werden de uitkomsten gecontroleerd op leeftijd en geslacht.

Tijdens het experiment werd in de baseline de hartfrequentie, huidtemperatuur van wijsvinger en emg waarden opgetekend. Daarna volgde een stressvolle taak bestaande uit het terugtellen vanaf duizend in stappen van zeven (gedurende 4 minuten). De onderzoeker verhoogde daarbij de stress door telkens aan te geven dat het sneller moest. Daarna volgde vijf minuten rust en werd de herstelmeting gedaan.

Resultaten

NA is gecorreleerd met hogere EMG waarden en lagere huidtemperatuur tijdens de baseline meting. Van baseline naar stress rekentaak is er geen invloed van NA op de mate van huidtemperatuur daling, maar NA is wel gecorreleerd met een vertraagd herstel van de huidtemperatuur na de rekentaak.

De EMG waarde bij mensen die hoog scoren op NA neemt duidelijk meer toe tijdens de rekentaak en ook nu is het herstel vertraagd ten opzichte van mensen die lager scoren op NA.
Hartfrequentie liet geen interactie-effect zien met NA.

Opmerkingen samenvatter

Patiënten die hoog scoren op negatieve affectiviteit rapporteren meer gezondheidsklachten. Deze rapportage kan deels veroorzaakt worden door een verhoogde aandacht voor negatieve signalen. Dit onderzoek toont echter dat ze ook een verhoogde fysiologische stressrespons hebben met vertraagd herstel in bijvoorbeeld het EMG. Reden te meer om bij patiënten met dit persoonlijkheidskenmerk te screenen op werk of privéstressoren en op verhoogde spierspanning. Tijdens de therapie kan extra aandacht besteed worden aan fysiologische ontspanning.