Mobilisaties zijn effectiever dan massage bij cervicogene hoodpijn

Cervicogene hoofdpijn wordt veroorzaakt vanuit de cervicale wervelkolom, waarbij vooral de bewegingssegmenten C2/3 en C3/4 betrokken zijn. De typerende unilaterale occipitale referedpain straalt ook uit naar frontaal en wordt als hoofdpijn ervaren. Bijkomende klachten zijn ongemak in de ipsilaterale schouder en arm, mobiliteitvermindering van de nek, en pijntoename bij mechanische provocatie (door mechanische druk of onplezierige hoofdpositie). Er is volgens de auteurs nog geen universele of optimale behandeling bekend. Naast medicatie of, zenuwblokkade’s of zenuwdenervatie, wordt doorgaans ook fysiotherapie voorgesteld. Naast passieve interventies zoals massage of tractie wordt voor een goed lange termijn effect oefentherapie geadviseerd. Spinale manipulaties zouden effectief zijn. Mobilisaties zijn echter veiliger en hebben daardoor de voorkeur, maar daarvan is de effectiviteit volgens de auteurs nog niet bekend. Ook massage van specifieke spieren wordt voorgesteld als behandeling, maar het bewijs is matig. Al met al is er meer onderzoek nodig.
De auteurs van dit artikel vergeleken in hun onderzoek het effect van cervicale mobilisatie met massage.

Methode
Aan dit onderzoek deden 38 patiënten mee (16 vrouwen). De selectie leeftijd lag tussen de 18 en 40 jaar. De patiënten werden random toegewezen aan één van de twee onderstaande behandel groepen.

1. Rustige passieve cervicale mobilisaties (N=20): traag oscillerend met grote amplitude maar binnen de normale range. Richtingen: posterior –anterior centraal, posterior –anterior unilateraal en bilateraal, transversale druk.
2. Massage (N=18): massage in nek arm regio, 2 minuten cervicaal tractie, triggerpoint behandeling, en stretching.

Aanvullend kregen beide groepen ook trainingsoefeningen en actieve oefentherapie. Met het doel centrale sensitisatie te verminderen en de descenderende inhibitie te verhogen. De oefentherapie bestond uit: actieve mobilisatie, isometrische en dynamische krachtoefeningen, en duurtraining.

Metingen
Op de baseline en één week na de behandelreeks werden de volgende metingen gedaan:

• hoofdpijn intensiteit,
• hoofdpijnfrequentie afgelopen vier weken,
• hoofdpijnduur,
• functionele beperkingen: Neck Disability Index (NDI),
• actieve cervicale mobiliteit: flexie, extensie, rotatie en lateroflexie.

Behandelprocedure
De behandeling bestond uit 12 sessies in zes weken (twee sessies per week).

Resultaten
In beide groepen gaan de patiënten op alle variabelen er statistisch significant op vooruit. Beide groepen zijn op baseline goed aan elkaar gelijk, bij de follow-up echter is de mobilisatiegroep op alle variabelen behalve de NDI significant meer vooruit gegaan dan de massagegroep.

Opmerking samenvatter
Dit onderzoek toont dat beide groepen vooruitgaan, maar dat de keuze voor gerichte manuele mobilisaties hoog cervicaal het beste werkt. Belangrijk is te beseffen dat beide groepen ook oefentherapie kregen.