Gecompliceerd verloop bij conservatief behandelde claviculafracturen

Claviculafracturen worden doorgaans conservatief behandeld, ongeacht het type fractuur. De klinische impressie dat het herstelverloop ongecompliceerd is, is nog niet onderbouwd met goed onderzoek. De auteurs presenteren in dit artikel de gegevens over een prospectief onderzoek naar het herstelverloop van conservatief behandelde claviculafracturen en de factoren die een goed of slecht herstel kunnen voorspellen.

Methode

Ze volgen gedurende een periode van drie jaar 222 patiënten met een claviculafractuur. De patiënten zijn ouder dan 15 jaar. Bij aanmelding en na 1, 2, 3 en 6 maanden is het herstelverloop opgetekend door middel van vragenlijsten en interviews. Röntgenologisch onderzoek vindt plaats bij aanmelding, na 1 maand en na 6 maanden.

Resultaat

De resultaten laten zien dat het verloop niet altijd ongecompliceerd is. Na zes maanden is 57% volledig hersteld, 42% heeft nog klachten. Bij 7% daarvan is de fractuur nog niet geheeld.

Om te bepalen welke factoren het verloop voorspellen verdelen de onderzoekers de patiënten in drie groepen: volledig genezen binnen 6 maanden, nog klachten na 6 maanden en een niet geheelde fractuur. De pijn bij activiteit en de verminderde spierkracht herstelt snel binnen drie maanden in de groep die volledig herstelt. In de twee andere groepen blijft ongeveer 70-90% dergelijke klachten houden na 6 maanden. Van de patiënten met vertraagd herstel heeft 20% last van paresthesieën en ongeveer 80% heeft een cosmetische afwijking.

De leeftijd blijkt een belangrijke voorspeller te zijn voor vertraagd herstel en de bovengenoemde restklachten, maar niet voor het niet helen van de fractuur.
Een fractuur in het midden van de clavicula geeft 60% meer kans op een cosmetische afwijking dan een fractuur aan de acromiale zijde. En comminutieve fractuur verhoogt dit cosmetische risico ook. Een comminutieve fractuur en ook een dislocatie van botstukken verhoogt de kans op restklachten. Verkorting van de clavicula bleek geen risicofactor voor restklachten te zijn.

Tegen de gangbare verwachting in komen onvolledig herstel en restklachten veelvuldig voor na conservatief behandelde claviculafracturen.
Daarom stellen de auteurs dat een meer actieve benadering moet worden overwogen, waaronder operatief ingrijpen, als de patiënt één of meer risicofactoren heeft. Voor de fysiotherapeut kan gelden dat er sprake is van vertraagd herstel als de patiënt na drie maanden nog geen 80% verbetering heeft, terugverwijzing kan dan overwogen worden.