Drie fysiotherapeutische sessies even effectief als veertien sessies na voorste kruisband reconstructie

De meeste patiënten met voorste kruisband reconstructie zijn relatief jong en in sportieve zin actief, daarom kan de fysiotherapeutische begeleiding tijdens de revalidatie mogelijk wat minder intensief zijn. Eerdere studies suggereerden dit al, maar hadden methodologische beperkingen, zoals kleine onderzoeksgroepen. De auteurs willen weten of een goed beschreven thuisoefenprogramma met minimale begeleiding even effectief is als een traditionele fysiotherapeutische benadering.

Methode

Daartoe werden 145 patiënten gerandomiseerd toegewezen aan een beperkt thuisprogramma of een traditioneel programma. Het betrof patiënten die minimaal 6 weken na het letsel een bot-patellapees-bot reconstructie kregen van de voorste kruisband. Beide groepen kregen twee weken voor de operatie één voorlichtingssessie, een lichamelijk onderzoek en een ziektespecifieke vragenlijst naar de kwaliteit van leven (ACL-QOL). Alle patiënten kregen hand-outs mee met informatie over de oorzaak van kruisbandlaesies, de operatie en het 12 weken durende revalidatieprogramma.

Het thuisoefenprogramma bestond uit een gefaseerde opbouw van vijf keer per dag oefenen in fase 1 oplopend tot zeven keer in fase 4. Beide groepen kregen een ijszak en een elastische band mee om te oefenen. De minimale begeleidingsgroep kreeg ook een wieltol. Naast dit thuisoefenprogramma kreeg de ene groep beperkte begeleiding (gemiddeld 3 sessies) en de andere groep intensieve begeleiding van de fysiotherapeut (gemiddeld 14 sessies).

De intensief begeleide groep kreeg in de eerste helft van de revalidatieperiode twee sessies fysiotherapie per week en in de laatste helft één sessie per week. Ook deze groep kreeg een beschrijving van het revalidatieprogramma.

Metingen

De metingen vonden preoperatief plaats, na 6 weken en na 12 weken postoperatief.

De flexie en extensie van de knie is met een goniometer vastgelegd en de voorste schuiflade met een KT-2000 artrometer. Het bewegen van de knie tijdens het lopen is beoordeeld met gedigitaliseerde video-opnamen vanaf lateraal. De isokinetische spierkracht van de hamstrings en de quadriceps is met de Cybex vastgelegd en de kwaliteit van leven met de ACL-QOL.

Een team van orthopedische chirurgen en fysiotherapeuten bepaalden op alle maten de volgende acceptabele waarden die in 3 maanden behaald konden zijn: de gewrichtsmobiliteit minder dan 5 graden verschil ten opzichte van de gezonde zijde, de voorste schuiflade minder dan 5 mm verschil ten opzichte van de gezonde zijde, de kracht van de hamstrings meer dan 50% van de kracht van de gezonde zijde en de kracht van de quadriceps meer dan 75% van de gezonde zijde.

Resultaten

De randomisatie lijkt geslaagd omdat er bij de voormeting geen verschillen zijn tussen de twee groepen. 129 van de 145 patiënten maken de studie af. Het thuisoefenprogramma gaf op drie maanden significant meer flexie- en extensieherstel van de knie. Op de andere maten zijn geen significante verschillen tussen de groepen gevonden, terwijl de groepsgrootte zo gekozen was dat een verschil van 20% al zichtbaar zou zijn. De auteurs concluderen daarom dat met beperkte, maar gerichte begeleiding eenzelfde resultaat bereikt kan worden als met traditioneel hoge frequentie van behandelen (op sommige maten zelfs beter).