Centrale sensitisatie verklaart de relatie tussen emoties en pijn

Kleurrijke artistieke tekening van het brein.

Veel musculoskeletale pijn problemen zijn geassocieerd met hypersensitiviteit, wat ontstaat door centrale sensitisatie. Centrale sensitisatie wordt beschreven als een toegenomen responsiviteit van nociceptieve neuronen in het centrale zenuwsysteem op normale of lage afferente input. Recent is daar een nieuwe term bijgekomen: nociplastische pijn. Nociplastische pijn is gedefinieerd als pijn die ontstaat vanuit veranderde nociceptie ondanks dat er geen actueel of dreigende weefselschade is, die de activatie van perifere nociceptoren veroorzaakt, of bewijs van ziekte of laesie van het somatosensorische systeem dat de pijn veroorzaakt. Nociplastische pijn hangt dus samen met hypersensitiviteit inclusief hyperalgesie.

De Central Sensitization Inventory (CSI) is een recent ontwikkelde screeningslijst. Verschillende studies laten zien dat pijnintensiteit niet alleen samengaat met psychische factoren, maar ook met een hogere score op de CSI. De score op de CSI is gebaseerd op de aan- of afwezigheid van centrale sensitiviteit-syndromen. Eerdere studies hebben nog niet vastgesteld hoe centrale sensitisatie en psychische factoren de pijnintensiteit beïnvloeden. Psychische factoren zijn wel vaak geassocieerd met pijnintensiteit, maar pijnintensiteit verhoogt niet altijd bij negatieve emoties. Bij angst, depressie, catastroferen en kinesiofobie laten verschillende onderzoeken zien dat pijnintensiteit gerelateerd is aan deze factoren, maar niet alle onderzoeken vinden dit verband. Mogelijk is de aanwezigheid van centrale sensitisatie hier bepalend in. In dit onderzoek gebruiken de auteurs de hypothese dat centrale sensitisatie de relatie tussen psychische factoren en pijnintensiteit verklaart. Het doel van deze studie was dan ook om te bekijken hoe centrale sensitisatie een rol speelt tussen psychische factoren en pijnintensiteit.

Methode

Mensen tussen 16 en 86 jaar met musculoskeletale pijn werden geïncludeerd vanuit een orthopedische kliniek. Van deze mensen werden naast de demografische gegevens ook de score op de CSI gemeten, de pijnintensiteit via de Short-Form McGill Pain Questionnaire (SFMPQ2) en drie maten van psychische uitkomsten: depressie en angst op de Hospital Anxiety And Depression Scale, catastroferen op de Pain Catastrophizing Scale en kinesiofobie op de Tampa scale.

TIP:  Abnormale pijnreactie bij visuele feedback in whiplashpatienten

Resultaten

Er werden 20 mensen geïncludeerd. De directe effecten van het hypothetische model waren statistisch significant voor alleen pijncatastroferen. Angst en depressie hadden significant indirecte effecten op de pijnscore van de CSI. De relatie tussen angstsymptomen depressieve symptomen en pijnintensiteit werd volledig gemedieerd door centrale sensitisatie. De relatie tussen catastroferen en pijnintensiteit werd gedeeltelijk gemedieerd door centrale sensitisatie.

Conclusie en opmerkingen

De auteurs concluderen dat centrale sensitisatie een belangrijke rol speelt in de relatie tussen psychische factoren en pijnintensiteit en dat aandacht hiervoor belangrijk is in de fysiotherapeutische interventie bij mensen met musculoskeletale pijnklachten. Hogere scores op centrale sensitisatie wijzen volgens de auteurs op dysfuncties in de supraspinale prikkelverwerking. Eerdere studies toonden aan dat negatieve emoties het effect van de descenderende inhibitoire banen beperken.
Deze studie laat volgens de auteurs ook zien dat catastroferen direct invloed heeft op pijn zonder dat er centrale sensitisatie bij betrokken is. Dit kan biologisch verklaard worden omdat catastrofaal denken cognitieve factoren heeft zoals aandacht voor de pijn. Catastroferen heeft mogelijk vooral als cognitieve factor invloed op de pijn en niet zozeer als affectieve factor.
In de praktijk moet rekening gehouden worden met de invloed van centrale sensitisatie, maar hoe dat precies het meest effectief kan worden behandeld, dat is nog onderwerp voor nader onderzoek.

Bron

Shigetoh, H., Tanaka, Y., Koga, M., Osumi, M., Morioka, S.(2019). The Mediating Effect of Central Sensitization on the Relation between Pain Intensity and Psychological Factors: A Cross-Sectional Study with Mediation Analysis. Pain Res Manag.,Apr 8.

Marjolein Streur

Marjolein Streur

Fysiotherapeut/fysiotherapiewetenschapper. Referent/samenvatter. Speerpunt leefstijlcoaching en psychologie. Volgde de universitaire focusopleiding ‘klinische en gezondheidspsychologie’.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 2 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 18 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Volg ons op facebook:

Database met 1500+ artikelen

2024-2025

Motiverende gespreksvoering en oplossingsgericht coachen

3 dagen. Start 16 mei 2025. Prijs € 495,-…

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 31 januari 2025. Prijs € 495,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 7 januari 2025. Prijs € 1695,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 11 januari 2025. Prijs € 995,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 6 februari 2025. Prijs € 1395,-…

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 12 maart 2025. Prijs € 595,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 13 maart 2025. Prijs € 1395,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 22 maart 2025. Prijs € 595,-…

Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut

5 dagen. Data volgen najaar 2025. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb