Activiteitenmonitor verhoogt fysieke activiteit obese patiënt

Programma’s bij overgewicht en obesitas bestaan vaak uit een combinatie van gedragsinterventies op het gebied van voeding en beweging. Fysieke activiteit moet meegenomen worden in deze programma’s om niet alleen succesvol af te vallen, maar ook voor de gezondheidsaspecten ongeacht het gewichtsverlies. Hier kunnen fysiotherapeuten en bijdrage leveren. Er is een toenemende belangstelling voor het gebruik van objectieve metingen via zelf-monitoring. Een van de eerste meters hiervoor was een stappenteller en sindsdien zijn er veel meer van dergelijke meters op de markt gekomen. De huidige activiteiten monitors zijn nauwkeuriger en integreren zelfs gedragsveranderingstechnieken, zoals sociale ondersteuning, cues,  en beloningen. Het gebruik van een stappenteller blijkt fysieke activiteit te verhogen bij volwassen met diabetes type 2, musculoskeletale aandoeningen en verschillende andere patiëntengroepen. Ook hebben loopinterventies met een stappenteller positieve resultaten geboekt op gewichtsverlies bij volwassenen.

Op het effect van activiteitenmonitors bij mensen met overgewicht of obesitas is nog weinig bekend. Daarom heeft dit systematische review twee doelen:

• bekijken of een interventie met een activiteitenmonitor de fysieke activiteit verhoogt bij mensen met overgewicht of obesitas, vergeleken met een wachtlijst en de standaard behandeling
• te bekijken wat de toegevoegde waarde is van het toevoegen van een activiteitenmonitor bij al bestaande interventies gericht op het verhogen van fysieke activiteit.

Methode

De onderzoekers includeerden RCT’s en CCT’s waarin de meerderheid van de deelnemers overgewicht of obesitas had. Bij de interventie werd een activiteitenmonitor gebruik en de controlegroep was een wachtlijst, ontvingen de gebruikelijke zorg of kregen eenzelfde interventie als de experimentele groep, maar dan zonder de activiteitenmonitor. De belangrijkste uitkomstmaat was de verandering in fysieke activiteit. De interventie moest langer dan twee weken duren. De methodologische kwaliteit werd beoordeeld met de Cochrane Collaboration’s tool, die het risico op bias scoort.

Resultaten en opmerkingen

Er werden 14 artikelen geïncludeerd, waarvan 11 gebruikt werden in de meta-analyse. Bij de interventies met activiteitenmonitor vergeleken met gebruikelijke zorg of de wachtlijst werd een positief significant effect gevonden voor de experimentele interventie. Het aanbieden van een activiteitenmonitor bleek klinisch relevant voor het vergroten van fysieke activiteit. De diversiteit van de geïncludeerde populatie en interventies, maakt het echter moeilijk om het positieve effect toe te schrijven aan de activiteitenmonitor en de toegevoegde waarde daarvan.
Bij het toevoegen van een activiteitenmonitor aan een bestaande interventie werd ook een positief effect gevonden, maar dit was niet significant. Vanwege het kleine aantal studies hiernaar kunnen hier geen harde conclusies over getrokken worden.
De onderzoeken in het review en de meta-analyse wijzen op een positief effect van het gebruik van activiteitenmonitors in de interventies bij mensen met overgewicht of obesitas. Door de grote heterogeniteit in populatie en interventies en het relatief kleine aantal onderzoeken, kunnen er geen harde conclusies getrokken worden.