Fysieke activiteit zwakt de relatie tussen stress en metabole risico’s af bij adolescente jongens

Obesitas in de kinderjaren is een belangrijk probleem. Het is geassocieerd met diverse gezondheidsproblemen in de volwassenheid waaronder coronaire hartziekten. Abdominale- of viscerale obesitas is geassocieerd met (a) verhoogde bloeddruk, (b) een ongunstig lipiden profiel in het bloed, en (c) insuline resistentie. Deze trias wordt het metabole syndroom genoemd. Epidemiologische studies tonen aan dat dieet en de mate van fysieke activiteit slechts een relatief bescheiden deel van de variatie van het metabole syndroom kunnen verklaren. Chronische stress kan ook een factor zijn. Chronische stress kan door activatie van de de HPA-as tot een chronisch verhoogd cortisol niveau leiden. Cortisol verhoogt via een toename in lipoprotenie lipase de opslag van vooral buikvet. Bovendien verlaagt cortisol de gevoeligheid voor insuline. De auteurs willen daarom onderzoeken wat de relaties is tussen de mate van fysieke activiteiten, stress en markers van het metabole syndroom bij adolescente jongens.

Methode

Aan dit onderzoek doen 37 jongens mee in de leeftijd tussen de 8 en de 18 jaar. De volgende metingen werden verricht:

• Psychologische factoren (stress): Geplaagd worden door uiterlijk (overgewicht): Physical Appearance Related Teasing Scale (PARTS).
• Waargenomen stress: Percieved Stress Scale (PSS).
• Depressie: Children’s Depression Inventory (CDI).
• Spanning/angst: State-Trait Anxiety Inventory for Children (STAI-C)
• Zelfwaarde: Self-Esteem Questionnaire (SEQ)
• Fysieke activiteit en lichaamsomvang:
  • Fysieke activiteit: accelerometer (vier dagen per week, drie weken achter elkaar).
  • Mediagebruik: vragenlijst naar de hoeveelheid TV kijken en computergames spelen.
  • Lichaamsomvang: BMI en buikomvang.
• Risicofactoren:
  • Bloeddruk in rust
  • Bloed cholesterol
• HbA1c: deze waarde weerspiegeld het bloedglucose niveau van de afgelopen 3 maanden.
• Metabole risico score: samengesteld uit verschillende metabole risicofactoren (buikomvang, gemiddelde bloeddruk,. HbA1c, HDL-C)

Resultaten

27% van de proefpersonen hadden overgewicht en 16% waren obese. Deelnemers die weinig fysiek actief waren hadden een hogere bloeddruk, een grotere buikomvang, een hogere BMI, en een lager HDL-C niveau dan de fysiek actieve adolescenten. Op de psychologische variabelen was er geen verschil tussen de fysiek actieve of inactieve groep. Hoe hoger de fysieke inactiviteit en de hoeveelheid mediagebruik des te hoger de metabole risico score. (Respectievelijk: r < -. 13 en r .39-43)
De meest opvallende bevinding was dat er in de fysiek inactieve groep wel een relatie tussen stress en de metabole risico score was, maar in de fysiek actieve groep niet.

Conclusie

Het lijkt erop dat fysieke activiteit van adolescente jongens de relatie tussen stress en het metabole risico afzwakt.